علت بی اختیاری مدفوع و راه‌های درمان

[abed]

بی اختیاری مدفوع یکی از عارضه هایی است که به معنی عدم کنترل در حرکات روده است. در این عارضه فرد دچار نشت غیر منتظره مدفوع و گاز می شود. شدت این عارضه می تواند از نشت گاه به گاه تا از بین رفتن کامل کنترل روده متغیر باشد.
بیماران مبتلا به بی اختیاری مدفوع اغلب به صورت ناگهانی و فوری نیاز به دفع مدفوع را حس می کنند ولی نمی‌توانند به موقع خودشان را به دستشویی برسانند. در مواردی هم ممکن است بدون اینکه فرد متوجه شود، نشت مدفوع اتفاق بیفتد. برای درمان این عارضه، ابتدا باید شدت و علل ایجاد آن بطور دقیق بررسی شود.
علل بی اختیاری مدفوع
برای بسیاری از افراد، بیش از یک علت بی اختیاری مدفوع وجود دارد. یکی از شایع ترین علل این عارضه آسیب دیدن عضلات و اعصاب اطراف مقعد می باشد. این آسیب می تواند در زمان زایمان یا جراحی های مقعد اتفاق بیفتد.
عوامل دیگری که منجر به بروز بی اختیاری می شوند شامل موارد زیر است:
یبوست و اسهال مزمن و سختی مدفوع هم اگر طولانی شود، ممکن است با ایجاد آسیب در دیواره مقعد باعث بروز بی اختیاری شود.
بواسیر یا هموروئید که یکی از شایع ترین عارضه های مقعدی است باعث بروز تورم در رگهای دیواره مقعد می شود و همین تورم اجازه نمی دهد که دهانه مقعد به طور کامل بسته شود. بنابراین فرد دچار بی اختیاری و نشت مدفوع می شود.
افتادگی راست روده و از دست دادن ظرفیت ذخیره سازی در روده بزرگ هم از عوامل موثر در ایجاد این عارضه به حساب می آیند.
انواع بی اختیاری مدفوع
[img=0x0]https://darmanlaser.com/wp-content/uploads/%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%D8%A8%DB%8C-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%AF%D9%81%D9%88%D8%B9-e1602422072614.jpg[/img]همانطور که در بالا اشاره کردیم، بی اختیاری دارای دو نوع فعال و غیر فعال است.
در بی اختیاری فعال یا فوری، ممکن است افراد نتوانند تا زمان رفتن به دستشویی جلوی نشت مدفوع را بگیرند.
در بی اختیاری غیر فعال، افراد از زمان دفع مدفوع آگاهی ندارند و ممکن است با مشکلات دیگر مانند گاز، نفخ معده، یبوست و اسهال همراه باشد.
این عارضه می تواند باعث شرم افراد شود و آنها را از جامعه دور کند، اما روش های درمانی زیادی برای برطرف کردن این بیماری وجود دارد.
عواملی که ریسک ابتلا به این عارضه را افزایش می‌دهند
سن: اگرچه بی اختیاری مدفوع می تواند در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در بزرگسالان بالای ۶۵ سال دیده می شود.

• بی اختیاری مدفوع می تواند از عوارض زایمان باشد. تحقیقات اخیر همچنین نشان داده است که احتمال بی اختیاری مدفوع در زنانی که از درمان جایگزینی هورمون یائسگی استفاده می کنند، بیشتر است.
  
• افرادی که دیابت طولانی مدت دارند، احتمالا دچار آسیب در اعصاب بدن می شوند. با ایجاد آسیب در اعصابی که به کنترل مدفوع کمک می کند، ممکن است فرد در معرض بی اختیاری مدفوع قرار بگیرد.
  
• بی اختیاری مدفوع اغلب در اواخر مرحله بیماری آلزایمر و زوال عقل وجود دارد.
  
• ناتوانی جسمی و معلولیت ممکن است دستیابی به موقع توالت را مشکل کند. صدمه ای که باعث ناتوانی جسمی شده است ممکن است باعث آسیب عصب راست روده شود و منجر به بی اختیاری مدفوع شود.
  

این عارضه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
در مرحله اول با مراجعه به پزشک متخصص گوارش بیماری شما بررسی می شود. پزشک در مورد شرایط شما سوالاتی می پرسد و معاینه بالینی و بررسی مقعد را انجام می دهد. همچنین بررسی این ناحیه از نظر آسیب عصبی و عضلانی هم تا حدودی انجام می شود. سپس برای بررسی دقیق تر، آزمایشات زیر تجویز می شود:

• معاینه دیجیتال رکتال: پزشک با استفاده از یک دستکش چرب شده با روغن مخصوص، با انگشت قدرت عضلات اسفنکتر مقعد شما و وجود هرگونه ناهنجاری را بررسی می کند.
  
• آزمایش مدفوع: اگر بیمار اسهال داشته باشد، آزمایش مدفوع برای بررسی عفونت و یا سایر دلایل انجام می شود.
  
• مانومتری آنورکتال: در این آزمایش یک فشار سنج به داخل مقعد فرستاده می شود تا فشار مقعد را بررسی کند. طی این تست از بیمار درخواست می شود که که عضلات را منقبض و شل کند تا میزان فشاری که توسط عضلات وارد می شود اندازی گیری شود.
  
• سونوگرافی آنورکتال: ابزاری باریک و میله ای شکل به داخل مقعد و راست روده وارد می شود. این ابزار تصاویر ویدئویی تولید می کند که به پزشک اجازه می دهد ساختار اسفنکتر شما را ارزیابی کند.
  

• تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) می تواند تصاویر واضحی از اسفنکتر را برای تعیین سالم بودن ماهیچه ها فراهم کند و همچنین می تواند تصاویر را در هنگام (دفع مدفوع) ارائه دهد.
  

دکتر بیژن عابدیان